حق العمل کاری
فرض کنید برای بازاریابی ، فروش و پخش محصولات خود به فردی نیاز دارید تا خود شخصا و مستقیما با خریدار در ارتباط نباشید ، یا زمانی که برای خرید سهام در بورس ، به شرکت های کارگزاری بورس مراجعه می کنید ، در حقیقت یک قرارداد حق العمل کاری منعقد کرده اید .
حق العمل کاری یکی از انواع معاملات تجارتی است که قانون تجارت از آن نام برده است و ضوابط و حقوق و تکالیف طرفین را مشخص کرده است . در همین راستا ما در این مقاله به معرفی حق العمل کاری پرداخته و پس از بیان ویژگی های آن به بررسی حقوق و تکالیف حق العمل کار خواهیم پرداخت .
حق العمل کاری چیست
حق العمل کاری یعنی فردی از طرف شخص دیگر مامور به انجام معامله شود و در قبال آن حق العمل و کمیسیون وی را بپردازد که البته با دلالی تفاوت دارد ( دلال به نام و حساب دیگری مامور به انعقاد معامله ای است ) . حق العمل کاری یکی از انواع معاملات تجارتی است در باب هفتم از قانون تجارت به بررسی آن پرداخته و شرایط و ضوابط آن را بیان کرده است .
ماده 357 قانون تجارت حق العمل کار را اینگونه تعریف کرده است : " حق‌العمل کار کسی است که به اسم خود ولی به حساب دیگری ( آمر ) معاملاتی کرده و در مقابل حق‌العملی دریافت می دارد . "
به عبارت دیگر ، حق العمل کار به جای آمر طرف معامله با فرد دیگری قرار می گیرد و حق العمل خود را دریافت می کند و کاری به سود و زیان معامله ای که با شخص ثالث انجام داده است ندارد . باید توجه داشت که " به نام خود " در ماده 357 به این معنا است که حق العمل کار در معامله با طرف دیگر ، یعنی شخص ثالث اصیل محسوب می شود و اراده ی او است که عقد را به وجود می آورد .
نتیجه این وضعیت آن است که حق العمل کار است که در برابر طرف دیگر معامله مسئول است و آمر مسئولیتی ندارد ، حتی اگر شخص ثالث از سمت طرف معامله به عنوان حق العمل کار مطلع شود و یا از ابتدا بداند که وی حق العمل کار است ، باز هم نمی تواند به آمر مراجعه کند .
مثال این موضوع کارگزاری بورس است که در معاملات آن ها ، کارگزاران بورس در عمل حق العمل کار اند و در واقع طرف معامله با آن ها از ماموریت حق العمل کاری آن ها مطلع است و باز هم خود کارگزاری بورس است که در برابر وی طرف معامله و اصیل است .
به حساب آمر بودن ، یعنی نفع و ضرر حاصل از معامله ی حق العمل کار با شخص ثالث ، به آمر می رسد و مستقیما وارد دارایی وی می شود ، در نتیجه آمر در صورتی که حق العمل کار درمطالبه ی حقوق ناشی از قرارداد خود با شخص ثالث کوتاهی کند ، می تواند شخصا به شخص ثالث مراجعه کند .
این مسئله موضوع ماده 530 قانون تجارت است که بیان می کند : " مال‌التجاره هایی که تاجر ورشکسته به حساب دیگری خریداری کرده و عین آن موجود است اگر قیمت آن پرداخته نشده باشد از طرف فروشنده و الا از طرف کسی که به حساب او آن مال خریداری شده قابل استرداد است. " پس اگر حق العمل کار ورشکسته شود ، آمر می تواند مستقیما به شخص ثالث مراجعه کند و مال التجاره خود را دریافت کند .
ویژگی های حق العمل کاری
حق العمل کاری مانند سایر عقود ویژگی هایی دارد که برخی در قانون و برخی دیگر با توجه به ماهیت و ویژگی آن مشخص می شود . این ویژگی ها عبارت اند از :
معاوضی است : بر اساس آنچه که در ماده 357 قانون تجارت بیان شده است ، حق العمل کاری از یکی طرف انجام معامله توسط حق العمل کار و از طرف دیگر پرداخت حق العمل توسط آمر را ، الزام می کند .
عمل تجاری ذاتی است : با توجه به ماده 2 قانون تجارت ، حق العمل کاری یکی از اعمال تجارتی محسوب می شوند که به خودی خود ، نه به اعتبار انجام دهنده آن ها ، معامله تجارتی هستند و کسی که شغل معمولی خود را حق العمل کاری قرار دهد تاجر محسوب می شوند بنابراین نتیجه ی این موضوع این است که در این اعمال علم کامل طرفین به ارکان معامله ضروری است .
عهدی است : بر اساس نظریات حقوقدانان ، معامله عهدی ، آن است که ایجاد حق دینی و تعهد برای یک طرف در مقابل طرف دیگر و یا طرفین در مقابل هم نموده است که این تعریف یکی از ویژگی های بارز حق العمل کاری را بیان می کند .
لازم است : قانون تجارت درباره لازم یا جایز بودن حق العمل کاری صحبتی نکرده است ، اما با توجه به مصلحت طرفین عقد به نظر می رسد که عقدی لازم است چرا که با نگاه به ساختاری که این عقد دارد نمی توان آن را جایز دانست و بایستی طرفین را به انجام تعهدات خود بیشتر ملزم کرد .
حقوق و تکالیف حق العمل کار
حق العمل کار به عنوان طرف معامله حق العمل کاری وظایف و حقوقی در جهت اجرای صحیح معامله دارد ، این حقوق و تکالیف در مواد 359 – 356 قانون تجارت بیان شده است .
تکالیف حق العمل کار عبارت اند از :
به طور کلی حق العمل کار باید آمر را از جریان اقدامات خود بگذارد و زمانی که در حال انجام ماموریت خود است باید فورا آمر را مطلع کند .
اگر آمر به حق العمل کار دستور دهد ، وی مکلف به بیمه کردن اموال موضوع مورد معامله است اما در صورتی که دستور ندهد ، تکلیفی ندارد .
اگر ترس خراب شدن مال التجاره وجود داشته باشد این اختیار را دارد که با اطلاع دادستان محلی که مال التجاره در آنجا است ، آن را به فروش برساند و اگر منافع مالک اینطور ایجاب می کند ، حق العمل کار مکلف به این کار است .
اگر حق العمل کار مال التجاره را به قیمتی کمتر از آنچه که آمر معین کرده است به فروش برساند ، تفاوت قیمت را خودش باید به آمر بپردازد مگر این که ثابت کند که ضرری بزرگتر از تفاوت قیمت به وجود آمده در پیش بوده و او با این کار از آن جلوگیری کرده است و آن زمان اجازه گرفتن از آمر ممکن نبوده است .
اگر کاری بر خلاف دستور آمر انجام دهد و به طور کلی تقصیری مرتکب شود که خسارتی به آمر برسد مسئول پرداخت خسارت است .
اگر مال التجاره را به قیمت کمتر از آنچه که آمر دستور داده است ، بخرد و یا بیشتر از قیمت توافقی بفروشد ، با این که سود بیشتری برای آمر به دست آورده است حق استفاده از سود بیشتر را ندارد و باید آن را به آمر تحویل دهد .
حقوق حق العمل کار عبارت اند از :
همه مخارجی که حق العمل کار کرده که برای انجام معامله و نفع آمر لازم بوده ، باید به او پس داده شود و حتی می تواند مخارج انبارداری و حمل نقل را نیز به حساب او بگذارد .
اگر معامله به دلیل عملی یا اتفاقی از طرف آمر ، اجرا نشود ، به حق العمل کار اجرت المثل تعلق می گیرد .
حق العمل کار در مقابل آمر حق حبس دارد ، یعنی می تواند تا زمان دریافت مطالبات خود ، اموال موضوع معامله یا قیمتی که دریافت کرده و باید به آمر تحویل دهد را پیش خود نگه دارد .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد قرارداد حق العمل کاری و شرایط آن در کانال تلگرام ثبت و تغییرات شرکت ها عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قرارداد حق العمل کاری و شرایط آن پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- ✔️ حق العمل کاری چیست ؟
✔️ حق العمل کاری قراردادی است که در آن یک طرف به اسم خود و به حساب طرف دیگر معامله این انجام می دهد که در متن مقاله به صورت کامل توضیح داده شده است .
2- ✔️ آیا حق العمل کار همان دلال است ؟
✔️ حق العمل کاری و دلالی با هم تفاوت دارند به این صورت که در دلالی به نام و حساب دیگری معامله ای را انجام میدهد اما مقاطعه کار به نام خود که در مقاله بیان شده است .
3- ✔️ حق حبس حق العمل کار یعنی چه ؟
✔️ یعنی حق العمل کار می تواند تا زمان دریافت حق العمل خود ، کالا یا پولی که باید به آمر تحویل دهد را نزد خود نگه دارد که در مقاله به آن پرداخته شده است .
منبع : حق العمل کاری
قرارداد مضاربه چیست
حتما در بین تسهیلات و عقود بانکی نام مضاربه را شنیده اید ، مضاربه یکی از قرارداد هایی است که هم در اسلام پذیرفته شده و سود آن جایز شمرده شده و هم قانون مدنی نام فصلی را به خود اختصاص داده است . مضاربه یکی انواع عقود معین است و شرایط و ویژگی های آن در قانون ذکر شده و عدم رعایت شرایط مقرر در قانون عنوان مضاربه را از آن می گیرد .
عقد مضاربه دو طرف داشته که مالک و مضارب نام دارند ، ما در این مقاله عقد مضاربه را بررسی کرده و شرایط و ویژگی های آن را بیان می کنیم . همچنین در بخش سوم عوامل زوال عقد مضاربه را بر می شمریم .
مضاربه چیست ؟
قانون مدنی مواد 546 تا 560 خود را در فصلی تحت عنوان مضاربه ، به بیان تعریف این عقد ، ویژگی ها و مسائل مربوط به آن اختصاص داده است .
بر اساس ماده 546 قانون مدنی : " مضاربه عقدی است که به موجب آن احد متعاملین سرمایه می دهد با قید اینکه طرف دیگر با آن تجارت کرده و در سود آن شریک باشند صاحب سرمایه مالک و عامل مضارب نامیده می شود . "
این ماده در تعریف مضاربه بیان می کند که عقد مضاربه عقدی است که در آن یکی از طرفین سرمایه ای را در اختیار دیگری می گذارد و قید میکند که طرف دیگر با آن تجارت کند و سود را با یکدیگر شریک شوند . در حقیقت عامل ، که مضارب نامیده می شود ، سهم سرمایه خود را با کار خود می پردازد .
اگر تجارت خاصی بین طرفین عقد مضاربه شرط نشده باشد ، عامل می تواند هر نوع تجارتی که خواست انجام دهد . این موضوع به این شکل در ماده 553 قانون مدنی بیان شده است : " در صورتی که مضاربه مطلق باشد یعنی تجارت خاصی شرط نشده باشد عامل میتواند هر قسم تجارتی را که صلاح بداند بنماید ولی در طرز تجارت باید متعارف را رعایت کند . "
ویژگی ها و شرایط مضاربه
مضاربه همانند دیگر عقود معین ویژگی هایی دارد که قانون گذار آن ها را بیان کرده است . مهم ترین این ویژگی ها عبارت اند از :
نقد بودن : نکته مهم در عقد مضاربه این است که سرمایه باید وجه نقد باشد . این موضوع در ماده 547 قانون مدنی صراحتا بیان شده است . مثلا اگر کسی وسیله کار در اختیار کسی بگذارد تا با آن کار کند و سود را شریک شوند ، عقد مضاربه محقق نشده است . بر اساس رای وحدت رویه دیوان عالی کشور ، پول های خارجی نیز وجه نقد محسوب می شوند .
ممکن است در حالتی مالک سرمایه طلبی از طرف دیگر داشته باشد و بگوید به جای این که بدهی خود را پرداخت کنی ، با آن پول تجارت کن و سود را شریک شو . لازم به ذکر است که این کار ، یعنی قرار دادن دین بر ذمه به جای سرمایه ، ممکن نیست .
جایز بودن : مضاربه عقدی جایز است . ماده 550 قانون مدنی آن را بیان کرده است . البته برخی معتقدند می توان به وسیله شرط ضمن عقدی ، حق بر هم زدن عقد را از دو طرف گرفت .
لزوم تعیین سهم مالک و مضارب : سهم مالک و مضارب از سود تجارت مشخص باشد . این مشخص بودن به این معنا است که باید به صورت درصد و یا کسری از کل سود بیان شود . مثلا گفته شود که 60 درصد سود به مالک تعلق دارد و یا ربع سود سهم مضارب است .
این موضوع در ماده 548 اینطور بیان شده است : " حصه هریک از مالک و مضارب در منافع باید جزء مشاع از کل ، از قبیل ربع یا ثلث و غیره باشد . "
بر اساس این ماده اگر در قرارداد مضاربه بیان شود که تمام سود برای مالک است ، آن عقد مضاربه نیست . این موضوع در جایی که سود یکی از آنها ثابت باشد هم صادق است ، مثلا بگویند 50 میلیون تومان سود برای مضارب و ما بقی برای مالک باشد البته اگر عرف سکوت را جور دیگری تعبیر کرد ایرادی ندارد مثلا در جایی که سهم طرفین تعیین نشود در عرف آن را به طور مساوی تقسیم کنند .
ماده 557 راه حل این اتفاق را شرح داده است : " اگر کسی مالی برای تجارت بدهد و قرار گذارد که تمام منافع مال مالک باشد در این صورت معامله مضاربه محسوب نمی شود و عامل مستحق اجرت المثل خواهد بود مگر اینکه معلوم شود که عامل عمل را تبرعا انجام داده است . "
قانون مدنی راه حل این موضوع را در مضاربه نبودن عقد و پرداخت اجرت المثل به عامل دانسته است . اما اگر مشخص شد عامل به صورت مجانی کار خود را انجام داده اجرت المثل تعلق نمی گیرد .
زوال مضاربه
بر اساس ماده 551 قانون مدنی : عقد مضاربه به یکی از علل ذیل منفسخ میشود :
در صورت موت یا جنون یا سفه احد طرفین . البته اگر وصیت به مضاربه شده باشد مرگ موجب انفساخ نمی شود .
در صورت مفلس شدن مالک . در حقیقت مفلس شدن همان ورشکستگی در حقوق امروز است . در این حالت ، عامل یا همان مضارب ، جزو طلبکاران نمی آید و نسبت به سود مال مضاربه ، شریک محسوب می شود . یعنی در صورت ورشکستگی مالک ، مضارب مراحل طلبکاران برای رسیدن به سود خود را طی نمی کند و چون حق عینی دارد ، سود خود را خارج از صف دریافت می کند .
در صورت تلف شدن تمام سرمایه و ربح . ( ربح همان سود است . )
در صورت عدم امکان تجارتی که منظور طرفین بوده مثلا تجارت مورد نظر آنها زنبور داری بوده ، ممکن است شرایطی پیش بیاید که زنبورداری ممکن نباشد که در این صورت مضاربه منفسخ می شود .
برای مطالعه بیشتر درباره قرارداد مضاربه در کانال تلگرام حقوق قراردادها عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قرارداد مضاربه پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- ✔️ مضاربه چیست ؟
✔️ مضاربه عقدی است که یک طرف آن سرمایه تامین کرده و طرف دیگر با آن تجارت می کند . این عقد شرایطی دارد که در مقاله به آن پرداخته شده است .
2- ✔️ سرمایه در عقد مضاربه به چه معنا است ؟
✔️ سرمایه در عقد مضاربه تنها وجه نقد است که توضیحات آن در مقاله بیان شده است .
3- ✔️ سهم طرفین در عقد مضاربه چگونه تعیین می شود ؟
✔️ سهم طرفین باید به صورت درصد و یا کسری از سود احتمالی در نظر گرفته شود . البته استثنائی هم دارد که در مقاله گفته شده است .
منبع : قرارداد مضاربه چیست
انواع مرخصی در قانون کار
مرخصی ها در قانون کار به چهار دسته اصلی استحقاقی ، استعلاجی ، بدون حقوق و زایمان تقسیم می شوند. مرخصی ها ایامی هستند که کارگر در آن ها به کار محول شده مشغول نمی باشد و بر حسب نوع آن دستمزد دریافت کرده یا نمی کند .
قانون کار به علت ماهیت حمایتی که نسبت به کارگران دارد ، برخی از مرخصی ها را حق کارگر دانسته و حتی در مواردی با در نظر گرفتن تمهیداتی در تلاش برای اجبار کارگر به استفاده از مرخصی خود است . چرا که این کارگر است که قدرت کمی در مقابل کارفرما دارد و ممکن است کارفرما به وی اجازه مرخصی ندهد و یا کارگر از ترس از دست دادن شغل از مرخصی خود استفاده نکند .
ما در این مقاله در بخش اول به بررسی مرخصی استحقاقی و انواع آن پرداخته و در بخش دوم مرخصی بدون حقوق را بیان می کنیم . بخش سوم به تعریف مرخصی استعلاجی اختصاص داشته و در بخش آخر به اختصار مرخصی زایمان را بررسی خواهیم کرد.
مرخصی استحقاقی
بر طبق ماده 64 قانون کار : " مرخصی استحقاقی سالانه کارگران با استفاده از مزد و احتساب چهار روز جمعه ، جمعا یک ماه است سایر روزهای تعطیل جزو ایام مرخصی محسوب نخواهد شد . برای کار کمتر از یک سال مرخصی مزبور به نسبت مدت کار انجام یافته محاسبه می شود ."
در حقیقت منظور این ماده این است که مرخصی کارگر جمعا 26 روز کاری است . قسمت آخر این ماده بیان می کند که به طور مثال اگر شخص به جای یک سال 6 ماه کار کند ، از 15 روز مرخصی بهره خواهد برد ، البته عرف است که ماهی 2.5 روز در نظر می گیرند .
نکته قابل توجه این است که در ماده 65 گفته شده که " مرخصی سالیانه کارگرانی که به کارهای سخت و زیان آور اشتغال دارند 5 هفته می باشد . استفاده از این مرخصی ، حتی الامکان در دو نوبت و در پایان هر شش ماه کار صورت می گیرد ."
یعنی قانون گذار بیان داشته که افرادی که در مشاغل سخت و زیان آور مشغول هستند علاوه بر این که از یک هفته مرخصی استحقاقی بیشتر از دیگر کارگران برخوردار هستند ، قانون گذار به کارفرما توصیه کرده که این مرخصی را در دو نوبت و در پایان هر شش ماه کار به آنها بدهد تا فشار کار این افراد تقسیم شود .
اما اقدام شایسته ای که قانونگذار در زمینه حمایت از کارگران انجام داده این است که در ماده 67 بیان کرده که کارگر نمیتواند بیش از 9 روز از مرخصی سالانه خود را ذخیره کند . این اقدام به این منظور است که کارگران حتما از مرخصی استحقاقی خود استفاده کنند و آن را به هر علت از جمله ترس از کارفرما بدون استفاده باقی نگذارند ، چرا که مرخصی حق کارگر و گامی در جهت تامین سلامتی او کم کردن فشار کار است .
نوع دیگری از مرخصی که حسب مورد زیر مجوعه مرخصی استحقاقی یا مرخصی بدون حقوق قرار می گیرد مرخصی حج تمتع است که به طور کلی فقط یک بار در تمام مدت کار کارگر قابل استفاده است . این موضوع در ماده 67 بیان شده : " هر کارگر حق دارد به منظور ادای فریضه حج واجب در تمام مدت کار خویش فقط برای یک نوبت یک ماه به عنوان مرخصی استحقاقی یا مرخصی بدون حقوق استفاده نماید ."
مرخصی دیگری که در این دسته بندی قرار میگیرد ، مرخصی استحقاقی و با دریافت دستمزد به علت ازدواج دائم ، فوت همسر ، پدر ، مادر و فرزندان است که مدت آن در قانون کار 3 روز ذکر شده است .
در تبصره 1 ماده 69 بیان شده است که " درمورد کارهای پیوسته (زنجیره ای ) و تمامی کارهائی که همواره حضور حداقل معینی از کارگران در روزهای کار را اقتضا می نماید ، کارفرما مکلف است جدول زمانی استفاده از مرخصی کارگران را ظرف سه ماه آخر هر سال برای سال بعد تنظیم و پس از تایید شورای اسلامی کار یا انجمن صنفی یا نماینده کارگران اعلام نماید ."
قانون گذار باز هم در این ماده هدف اصلی خود ، یعنی حمایت از کارگران را به نمایش گذاشته است ، چرا که طبیعت برخی از مشاغل پیوستگی و تعطیلی ناپذیر بودن آن ها است . این مسئله ممکن است راه را برای سوء استفاده کارفرما از کارگران باز کند ، نکته دیگر در رابطه با مرخصی استحقاقی این است که مرخصی های ساعتی و کمتر از یک روز کاری ، جزو مرخصی استحقاقی محسوب می شوند .
مرخصی بدون حقوق
براساس ماده 72 قانون کار : " نحوه استفاده از مرخصی بدون حقوق کارگران و مدت آن و شرایط برگشت آن ها به کار پس از استفاده از مرخصی با توافق کتبی کارگر یا نماینده قانونی او و کارفرما تعیین خواهد شد . "
مرخصی بدون حقوق ، مرخصی است که در صورت نیاز کارگر از کارفرما درخواست می کند مثل مرخصی ادای حج واجب که در قسمت قبل بیان شد . باید توجه داشت که نحوه استفاده از مرخصی بدون حقوق کارگران و مدت آن و شرایط برگشت آنها به کار پس از استفاده از مرخصی با توافق کتبی کارگر یا نماینده قانونی او و کارفرما تعیین خواهد شد .
مرخصی استعلاجی
مرخصی استعلاجی مرخصی است که کارگر برای درمان بیماری از آن استفاده می کند . ایام این مرخصی با تایید سازمان تامین اجتماعی جزو سوابق بیمه و بازنشستگی فرد محسوب می شود . دستمزد این ایام تحت عنوان غرامت دستمزد توسط این سازمان پرداخت خواهد شد . برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این نوع از مرخصی می توانید مقاله ذیل را مطالعه کنید .
مرخصی زایمان
قانون گذار برای حمایت از زنان شاغل ، مرخصی تحت عنوان مرخصی زایمان پیش بینی کرده است . دستمزد این ایام که در قانون جدید 9 ماه تعیین شده است توسط سازمان تامین اجتماعی پرداخت می شود . قانون کار تاکید کرده که کارگر پس از طی این دوره به کار خود باز می گردد و این دوره با تایید سازمان تامین اجتماعی جزو سوابق کار وی محسوب می شود . درباره مرخصی زایمان در مقاله ذیل به طور مفصل صحبت شده است .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد انواع مرخصی در قانون کار به کانال تلگرام موضوعات حقوقی مراجعه کنید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون انواع مرخصی در قانون کار پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- ✔️ مرخصی سه روزه به جهت فوت اقوام یا ازدواج دائم ، جزو مرخصی 1 ماه در سال است یا جدای از آن در نظر گرفته می شود ؟
✔️ این مورد جزو موارد استثنایی بوده و به جز یک ماهه مرخصی استحقاقی ، سه روز برای موارد ذکر شده منظور می شود که برای مطالعه کامل به متن مقاله مراجعه کنید .
2- ✔️ آیا کارفرما موظف است مرخصی حج واجب را جزو مرخصی استحقاقی به حساب آورده و دستمزد آن را پرداخت کند ؟
✔️ خیر . تاکید قانونگذار بر این مرخصی از این جهت است که کارفرما حتما با این مرخصی موافقت کند اما تعیین نوع آن با توافق طرفین صورت می گیرد که در مقاله بررسی شده است .
3- ✔️ مرخصی استحقاقی ذکر شده در قانون چند روز است ؟
✔️ مرخصی استحقاقی سالانه یک ماه با احتساب 4 روز جمعه بوده یعنی در حقیقت 26 روز کاری محسوب می شود که جزئیات آن در مقاله آورده شده است .
منبع : انواع مرخصی در قانون کار
تعیین حداقل دستمزد کارگران
سازمان بین المللی کار حداقل دستمزد را این گونه بیان کرده است : " حداقل دستمزد مبلغی است که در ازای انجام کار یا خدمتی در مدت معین به کارگر پرداخت می شود و هیچ فرد یا قرارداد جمعی نمی تواند آن را کاهش دهد . پرداخت آن به وسیله قانون تضمین شده است و کفاف معاش کارگر و خانواده وی را با توجه به شرایط اقتصاد آن کشور می دهد . "
با توجه به این تعریف می توان دریافت که حداقل حقوق با توجه به شرایط اقتصادی ، به نحوی که کارگر بتواند خرج های خود و خانواده را با آن بپردازد . در حقیقت این میزان مزد تنها با توجه به نیاز زیستی و حداقل سطح معیشتی کارگر و خانواده او تعیین می شود .
بدیهی است که وقتی شرایط اقتصادی مدام در حال تغییر باشد ، این حداقل حقوق باید مدام مورد تجدید نظر و بازنگری قرار گیرد . در این مقاله بعد از بیان روش ها و اهداف تعیین حداقل حقوق ، به ساز و کار تعیین حداقل حقوق در ایران می پردازیم .
روش ها و اهداف تعیین حداقل حقوق
یکی از جنبه های حمایتی قانون کار ، تعیین حداقل دستمزد بوده و قانون گذار با اندیشیدن تدابیری چون ، تعیین حداقل مزد ، تعیین ساعات کار ، مرخصی ها خصوصا مرخصی استحقاقی در تلاش برای حمایت از کارگر به عنوان قشری که هیچگاه در کفه برابری در مقابل کارفرما قرار ندارد .
به عبارت دیگر حداقل دستمزد با نگاهی به وضعیت اقتصادی و سیاسی ، در جهت اهداف اجتماعی کشورها برای کاهش نابرابری ها تعیین می شود . به طور کلی 3 مکانیزم اساسی در کشورها برای تنظیم حداقل دستمزد وجود دارد :
شکل اول : حداقل دستمزد قانونی که توسط دولت تعیین می شود
شکل دوم : شامل توافق های بین اتحادیه های کارگری و کارفرمایی
شکل سوم : تعیین حداقل دستمزد از طریق توافق های جمعی و سه جانبه گرایی
اهداف تعیین حداقل مزد
از اهداف تعیین حداقل مزد جلوگیری از سوء استفاده کارفرما از کارگر ، بالا رفتن سایر سطوح مزدی و از میان بردن رقابت غیرقانونی کارفرمایان است . چرا که حداقل مزد ابزاری برای اعمال سیاست هایی است که باعث رشد سریع و توزیع عادلانه درآمد می شود .
از طرفی این ابزار در برقراری مناسبات صحیح مزد بین کارگر و کارفرما و حفظ قدرت خرید کارگران در تامین حداقل مخارج خود و خانواده درحد یک الگوی مصرف قابل قبول مهم ترین تاثیر را دارد ؛ چرا که از طریق جلوگیری از پرداخت مزد های کم و فاقد قدرت خرید کافی درشرایط نامناسب اشتغال در بازار که ممکن است به کارگران تحمیل شود ، وضعیت کارگران را نسبت که جایگاه برتر کارفرما تعدیل می کند .
ساز و کار تعیین حداقل حقوق در ایران
ماده 41 قانون کار بیان میکند که شورای عالی کار همه ساله موظف است ، میزان حداقل مزد کارگران را برای نقاط مختلف کشور و یا صنایع مختلف با توجه به معیارهای ذیل تعیین نماید :
1- حداقل مزد کارگران با توجه به درصد تورمی که از طرف بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام می شود .
2- حداقل مزد بدون آن که مشخصات جسمی و روحی کارگران و ویژگی های کار محول شده را مورد توجه قرار دهد باید به اندازه ای باشد تا زندگی یک خانواده ، که تعداد متوسط آن توسط مراجع رسمی اعلام می شود را تامین نماید .
همچنین شورای عالی کار بر اساس ماده واحده راجع به اجرای طرح طبقه بندی مشاغل مصوب اسفند ماه 1352 ، نسبت به تعیین میزان افزایش سطح های دیگر مزد نیز تصمیم گیری کند .
در این زمینه لازم است درباره شورای عالی کار توضیح مختصری داده شود ، بر طبق ماده 167 قانون کار : " در وزارت کار و امور اجتماعی شورایی به نام شورای عالی کار تشکیل می شود . وظیفه شورا انجام کلیه تکالیفی است که به موجب این قانون و سایر قوانین مربوطه به عهده آن واگذار شده است .
اعضای شورا عبارتند از :
الف- وزیر کار و امور اجتماعی ، که ریاست شورا را به عهده خواهد داشت .
ب- دو نفر از افراد بصیر و مطلع در مسایل اجتماعی و اقتصادی به پیشنهاد وزیر کار و امور اجتماعی و تصویب هیات وزیران که یک نفر از آنان از اعضای شورای عالی صنایع انتخاب خواهد شد .
ج- سه نفر از نمایندگان کارفرمایان ( یک نفر از بخش کشاورزی ) به انتخاب کارفرمایان
د- سه نفر از نمایندگان کارگران ( یک نفر از بخش کشاورزی ) به انتخاب کانون عالی شوراهای اسلامی کار
شورای عالی کار از افراد فوق تشکیل که به استثنای وزیر کار و امور اجتماعی بقیه اعضای آن برای مدت دو سال تعیین و انتخاب می گردند و انتخاب مجدد آن بلامانع است . "
با توجه به به این ماده این نکته دریافت می شود که ، از آنجایی که این شورا یک شورای سه جانبه است ، یعنی مصوبات آن در رابطه با حداقل مزد نوعی پیمان جمعی محسوب می شود که با قانون مغایرت ندارد ، در نتیجه تبعیت کارفرما از آن لازم و برای او الزام آور است .
نکته پایانی این است که قانون کار در بیان وظیفه شورای عالی کار ، این شورا را همه ساله موظف به تعیین حداقل مزد دانسته است . این گفته قانون گذار به این معنا نیست که تنها یکبار در سال این مبلغ را تعیین می کند ؛ بلکه تنها حداقل آن را الزام کرده است . بدیهی است که در صورت نوسان وضع اقتصادی شورا می بایست در طول سال در میزان حداقل حقوق تجدید نظر کند .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تعیین حداقل دستمزد کارگران به کانال تلگرام موضوعات حقوقی مراجعه کنید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون تعیین حداقل دستمزد کارگران پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- ✔️ حداقل حقوق کارگران چگونه تعیین می شود ؟
✔️ بر اساس قانون کار ، شورای عالی کار همه ساله موظف است این مبلغ را بر اساس درصد تورم مشخص کند . برای اطلاع بیشتر در این زمینه به متن مقاله مراجعه کنید .
2- ✔️ آیا حداقل دستمزد تنها یک بار در سال تعیین می شود ؟
✔️ قانون گذار حداکثری در قانون معین نکرده است . تنها یک بار در سال را الزام آور دانسته است . اما به این معنا نیست که تنها و تنها یک بار تعیین شود . در این زمینه در همین مقاله توضیحات تکمیلی نوشته شده است .
3- ✔️ چه مرجعی حداقل حقوق را معیین می کند ؟
✔️ بر اساس قانون کار ، شورای عالی کار وظیفه تعیین حداقل حقوق هر سال کارگران را به عهده دارد . در این مقاله به توضیح مفصل در این زمینه پرداخته ایم .
منبع : تعیین حداقل دستمزد کارگران
صندوق دارا سوم
پس از رکودی که در سایر بازار های مالی شکل گرفت و همچنین استقبال خوب مردم از بازار سرمایه و روی آوردن بخش بزرگی از جامعه به این بازار دولت به منظور هدایت نقدینگی به بازار سرمایه ، کمک به اقشار کم درآمد ، بالا بردن سطح درآمد جامعه و کاهش نرخ بیکاری تصمیم به سرمایه گذاری در این بخش گرفت . در این راستا اقداماتی همچون آزاد سازی سهام عدالت و ارائه سهام خود در قالب سه صندوق سرمایه گذاری در بازار بورس کرده است .
پس از عرضه اولین و دومین صندوق های سرمایه گذاری دولتی همانطور که انتظار می رفت این صندوق ها با استقبال بسیار خوب افراد و سرمایه گذاران مواجه شدند . به همین منظور دولت اقدام به ارائه سهام خود در قالب سومین صندوق ETF سرمایه گذاری دولتی با عنوان صندوق دارا سوم متشکل از سهام شرکت های فعال در صنایع فلزی و خودرو سازی کرده است . در این مقاله به تعریف صندوق دارا سوم و بیان ویژگی های آن می پردازیم .
صندوق دارا سوم چیست ؟
پس از استقبال خوبی که از صندوق های دولتی دارا یکم و دارا دوم توسط سرمایه گذاران در بازار بورس صورت گرفت بار دیگر دولت اقدام به ارائه سومین ETF خود با نام صندوق دارا سوم نموده است ، هدف از عرضه این صندوق رونق بازار سرمایه و تشویق مردم به مشارکت حداکثری در این بازار می باشد .
سومین صندوق etf سرمایه گذاری دولت با عنوان صندوق سرمایه گذاری دارا سوم است که متشکل از باقی مانده سهام دولت در شرکت های فلزی و خودرو سازی بوده و شامل شرکت های ملی مس ایران ، فولاد مبارکه ، ایران خودرو و سایپا می باشد .
بیشتر بخوانید: صندوق دارا دوم
ویژگی های صندوق دارا سوم
به منظور جذابیت هر چه بیشتر صندوق دارا سوم در نزد سرمایه گذاران و تشویق افراد به خرید سهام این صندوق دولت ویژگی هایی برای آن در نظر گرفته است که موجب برتری این صندوق در مقابل سایر ETF های موجود در بازار بورس شده . در ادامه به بیان این ویژگی ها خواهیم پرداخت .
برای خرید سهام صندوق دارا سوم محدودیت سنی وجود نداشته و همه افراد در هر رده سنی قادر به خرید سهام این صندوق می باشند .
این صندوق معاف از پرداخت مالیات می باشد .
افراد حقوقی مجاز به خرید سهام صندوق دارا سوم نمی باشند .
احتمالاً صندوق دارا سوم نیز مانند صندوق دارا دوم شامل 20 تا 30 درصد تخفیف باشد
انتظار می رود که خرید سهام این صندوق بدون داشتن کد بورسی و از طریق مراجعه به بانک ها هم امکان پذیر می باشد ، اما مانند صندوق دارا دوم برای خرید با کد ملی نیز نیاز به ثبت نام در سامانه سجام حداقل تا مرحله شروع احراز هویت باشد .
امکان خرید و فروش این سهام از طریق اپلیکیشن نیز فراهم می باشد .
برای فروش سهام صندوق دارا سوم داشتن کد بورسی الزامی می باشد و افرادی که با استفاده از کد ملی خود سهام این صندوق را خریداری کرده اند برای فروش آن ملزم به ثبت نام سجام و دریافت کد بورسی می باشند .
پس از اتمام زمان پذیره نویسی صندوق دارا سوم سرمایه گذاران در این صندوق به مدت یک ماه حق خرید و فروش آن را ندارند .
احتمالاً دامنه نوسانات در این صندوق مانند صندوق دارا دوم 10 درصد خواهد بود
سرعت نقد شوندگی در این صندوق نسبت به سایر صندوق های موجود در بازار بورس بالاتر می باشد .
زمان عرضه صندوق دارا سوم
زمان دقیق عرضه صندوق دارا سوم در حال حاضر اعلام نشده است اما با توجه به تاریخ عرضه دو صندوق دارا یکم و دارا دوم و فاصله زمانی که بین تاریخ پذیره نویسی این دو ETF وجود داشت پیش بینی می شود که زمان عرضه صندوق دارا سوم در 3 ماهه سوم سال و حداکثر تا قبل از دی ماه صورت پذیرد . پس از شروع مهلت پذیره نویسی سرمایه گذاران می توانند در بازه زمانی مشخص شده اقدام به خرید سهام این صندوق از طریق کد بورسی و یا مراجعه حضوری به بانک ها و ارائه کارت ملی خود کنند .
به محض مشخص شدن زمان دقیق پذیره نویسی صندوق دارا سوم در متن مقاله و همچنین از طریق کانال تلگرامی اطلاع رسانی خواهد شد
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد صندوق دارا سوم در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید همچنین کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون صندوق سرمایه گذاری دارا سوم پاسخ دهند .
در ادامه بخوانید: دریافت کد بورسی
سوالات متداول
1- ✔️ صندوق دارا سوم چیست ؟
✔️ سومین صندوق سرمایه گذاری دولتی با نام صندوق دارا سوم می باشد که در متن مقاله به تعریف کامل آن پرداخته شده است
2- ✔️ صندوق دارا سوم شامل سهام چه شرکت هایی می باشد ؟
✔️ این صندوق شامل سهام شرکت های فلزی و خودرو سازی می باشد که در متن مقاله به توضیح کامل آن پرداخته شده است
3- ✔️ صندوق دارا سوم دارا چه ویژگی هایی می باشد ؟
✔️ این صندوق دارای ویژگی هایی متفاوت از سایر ETF های موجود در بازار می باشد که در متن مقاله این ویژگی ها ذکر شده اند
منبع : صندوق دارا سوم